Panel diskusijom „Od školske klupe do zapošljavanja” na kojoj se govorilo o samom procesu uključenja mladih osoba sa invaliditetom, u društvene tokove, nakon izlaska iz sistema školovanja kao i proces do pronalaženja radnog angažovanja a u kojoj su učestvovala udruženja koja se bave pravima osoba sa invaliditetom, obeležen je Svetski dan osoba sa invaliditetom.
Potrebno je zadovoljiti pravne procedure, od ostvarivanja prava socijalne zaštite, poput personalnog asistenta, prava na tuđu negu i pomoć, rekla je Ljiljana Beganović, sekretar Udruženja za cerebralnu i dečju paralizu dodajući da mladu osobu sa invaliditetom, nakon završetka školovanja čeka niz radnji koje treba da uradi odnosno gde da ode sa ciljem da se dobije Rešenja o radnoj sposobnosti. Svakako jedna od većih prepreka jeste i nepoznanica sa kojom se susreću osobe sa invaliditetom a ona se tiče mogućnosti gubitka drugih socijalnih davanja u slučaju zaposlenja pa se iz tog razloga osobe sa invaliditetom odlučuju da ipak ne rade.
Bitno je i pod kojim uslovima mladi sa invaliditetom zasnivaju radni odnos, da li su to opšti uslovi a postoje i kategorije koje određeuje Nacionalna služba za zapošljavanje pa se nadam da ćemo danas dobiti odgovore, rekla je još Beganović.
Članica GV zadužena za zdravstvo i socijalnu zaštitu, Đenđi Seleši kaže da je lokalna samouprava zajednica koja teži da bude inkluzivna jer u potpunosti uvažava svakog građanina i građanku a potom dodaje da je obezbedila umanjenje cene do 30% za komunalne usluge za porodice osoba sa invaliditetom odnosno umanjenje za iste usluge, do 50 posto za porodice ratnih vojnih invalida, umanjenje od 100% cene toplotne energije za ratne vojne invalide kao i besplatan parking za osobe sa invaliditetom, usklađen sa pravilnikom lokalne samouprave.
Iz budžeta grada za potrebe realizacije projekata 12 udruženja koja se bave osobama sa invaliditetom u Subotici, izdvojeno 6,4 miliona dinara dok osobe sa invaliditetom ukoliko korisnik prima neka davanja koristeći pravo na drugo ne gubi osnovno pravo , nego se davanja samo proširuju. Poslodavac koji zaposli osobu sa invaliditetom ostvaruje pravo na 276.000 dinara, rekla je još Seleši.
Suzana Skenderović iz Udruženja „Zvuci srca“ kaže da su u njihovim prostorijama deca srećna jer su angažovana i osećaju se korisnim a uključeni su u društvenu zajednicu.
Pozivamo preduzetnike a i lokalnu samoupravu da nađu način da zaposle osobe sa invaliditetom jer poslodavci se u većini slučajeva odlučuju za plaćanje kaznenih poena nego za zapošljavanje osobe sa invaliditetom, rekla je Skenderović.
U Srbiji osobe sa invaliditetom zapošljava šezdesetak firmi a jedna od njih je i subotička firma DES koja se bavi proizvodnjom kazana.
Veliki broj osoba sa invaliditetom zabrinut je zbog eventualne mogućnosti gubitka socijalnih davanja kao i zbog same procedure dobijanja Rešenja radne sposobnosti, koja se dobija u Nacionalnoj službi za zapošljavanje, kaže Tihana Mlađenović iz ove firme i dodaje da je sistem dobar ali ne i dovoljno razrađen.
Poslodavci su zainteresovani za zapošljavaju osobe sa invaliditetom zbog samih beneficija koje država daje ali na našem tržištu ima mali broj osoba sa invaliditetom koje su nezaposlene dok neke od njih i ne žele da rade odnosno neke nemaju kapacitet da očuvaju posao, rekla je Mlađenović i navodi da je jednako važna i adaptacija na radnu okolinu, na radno vreme , kao i da se radni zadaci prilagode osobi koja je došla.