Zastupnica u Hrvatskom saboru Jasna Vojnić upozorila je na neravnopravan položaj Hrvata u Srbiji u poređenju s pravima nacionalnih manjina u Hrvatskoj. U svom današnjem obraćanju u Saboru, posebno se osvrnula na rezultate lokalnih izbora i političku participaciju manjina, ističući ih kao merilo zrelosti demokratije.
Prema važećim zakonima u Hrvatskoj, nacionalne manjine imaju pravo na učešće u lokalnoj vlasti kada zadovoljavaju određene demografske pragove – 1,5 % za odbornike u lokalnim skupštinama, 5 % za zamenike župana i 10 % za zamenike gradonačelnika ili načelnika, podsetila je Vojnić i navela konkretne brojke koje pokazuju kako to izgleda u praksi.
Na posljednjim lokalnim izborima ukupno je izabrano 69 zamenika iz redova nacionalnih manjina“, rekla je, precizirajući da se radi o 10 županijskih, 19 gradskih i 40 opštinskih zamenika, među kojima su pripadnici srpske, italijanske, češke, romske, mađarske, bošnjačke, rusinske i slovačke manjine.
„Ipak, ovdje se ne radi samo o brojkama – već o političkoj praksi koja svedoči o dubini hrvatske demokratije i o poverenju koje Hrvatska država pruža svojim nacionalnim manjinama, istakla je.
Vojnić je postavila hipotetički scenario u kojem bi isti kriterijumi bili primijenjeni u Republici Srbiji.
Zamislimo da su okruzi u Srbiji županije, gradovi i opštine jedinice lokalne samouprave, a mesne zajednice da imaju status uporediv sa opštinama. Ako bismo primenili iste kriterijume koje Republika Hrvatska već godinama dosledno provodi…“ Prema toj računici, Hrvati u Srbiji imali bi pravo na: dva dožupana, četiri dogradonačelnika, 22 zamenika načelnika opština, te stotinu odborničkih mesta širom Vojvodine. „A u nekim mestima kao što je Monoštor ili Sonta, gde ima 50 % Hrvata, sigurno bi imali i svog načelnika opštine, naglasila je.
Međutim, stvarnost je znatno drugačija.
„A koliko Hrvata u Srbiji danas zaista obnaša ove funkcije? Odgovor je nula“, rekla je Vojnić, aludirajući na izostanak političkog uključivanja hrvatske manjine u Srbiji.
Istakla je da se pri tome ne može govoriti o nedovoljnoj organizovanosti Hrvata u Srbiji, budući da bi, u slučaju zagarantovanih mesta, „čak i samo jedan glas na izborima bio dovoljan da se to pravo ostvari.“
Zastupnica Vojnić zaključila je apelom: „Ako Hrvatska svojim zakonima i praksom pokazuje poverenje prema svojim manjinama i demokratsku zrelost – onda s pravom možemo pozvati i Srbiju da učini isto. Da bude država koja će ne samo deklarativno uvažavati svoje manjine nego, pa makar i nakon 20 godina, to delima pokazati.“
